GrataMare 2005

20-jarig Bestaan Gratama Vereniging:
'Waarom er een vereniging kwam'
Seerp Gratama

In 1925 werd de Gratama Stichting opgericht door twee broeders en een neef, die als gemeenschappelijk kenmerken hadden dat zij wel vermogen maar geen nazaten hadden. Om te realiseren dat hun vermogen na hun dood werkzaam zou blijven in de familie en bijv. De Gratama Sathe, een boerderij onder Harlingen, familiebezit zou blijven, richtten zij die stichting op met het doel Gratama-kinderen waar nodig financieel te steunen, opdat zij zouden kunnen studeren en zich een goede plaats in de maatschappij verwerven.. Verder stond de oprichters voor ogen het behoud en de uitbreiding van het familiearchief en meer in het algemeen bevordering van de wetenschap, met name, maar niet exclusief in Groningen en Leiden. Een stichting is per definitie geen democratisch instituut: het bestuur is geheel vrij in zijn beleid, waarover het aan niemand verantwoording is verschuldigd, het voorziet zelf in zijn opvolging (coöptatie) maar wordt wel geacht zich te houden aan de Statuten die volgens een uitdrukkelijke bepaling niet voor wijziging vatbaar zijn... Meer hierover in het boekje, dat bij het 75-jarig bestaan werd uitgegeven.

Aanvankelijk – na de oorlog – kwam het bestuur enkele malen per jaar bijeen en werd ook de boerderij in Friesland bezocht. Geleidelijk ontstond er een gebruik om af en toe gasten uit te nodigen om mee te gaan met zo’n reisje naar het Noorden. Men ging daarbij vrij willekeurig te werk en dat bevredigde natuurlijk ook niet.

Het zou beter zijn dat iedereen in de familie dezelfde mogelijkheid zou hebben om elkaar te ontmoeten, ter versterking van de onderlinge band, ook tussen jong en oud.

Zo ontstond de gedachte aan een familievereniging, die jaarlijks bijeenkomsten kon organiseren en ook informatie kon verschaffen via een ‘clubblad’. Door een gezamenlijke ontmoeting van de besturen van Stichting en Vereniging zou er gericht informatie in een wat grotere kring kunnen worden uitgewisseld en toelichting worden gegeven op de ontwikkelingen van de Stichting.

Zo geschiedde. Op basis van een concept, ooit ontworpen door mr J.W. Gratama in de zeventiger jaren, ontwikkelde het stichtingsbestuur een definitieve versie die door notaris Jelsma te Harlingen (waar anders?) in een akte werd gegoten en verleden op 23 augustus 1985. Als eerste leden van het bestuur worden vermeld de comparanten Seerp Gratama, Geertruide Wilhelmina Sophia Gratama-Quarles van Ufford, de vrouw van ‘lange Seerp’en Eskelina Bernarda Gratama-Tjeenk Willink, de vrouw van Sibrand. Zij trad wegens overbedeling van een staak overigens terug ten behoeve van Arnold Gratama van Andel.

Van de hand van Nan is een uitgebreide stamboom in het archief, die tezamen met een kleurensysteem ter herkenning van de staken, tijdens de eerste vergadering in Amersfoort de talrijke toegestroomde bezoekers wegwijs maakte in hun onderlinge relatie. Nog menigmaal daarna bewees deze opzet zijn nut!

Wie de afgelopen twintig jaren heeft meegemaakt, zal met voldoening constateren dat de band in de familie zeer is versterkt. Opeenvolgende besturen hebben besturen hebben door inzet en inventiviteit steeds wisselende programma’s gemaakt met het gewenste resultaat.

Zou men de oprichter vragen of hij nog wensen heeft, dan zou u horen: er mag nog best wat meer aandacht worden besteed aan het werk van de Stichting.

Scan van de notulen van de Opricihtingsvergadering van de Grastama-Vereniging. Klik voor een vergroting

Familie Portretten

Voorpagina GrataMare 2004